Σε μία Μέση Ανατολή που επηρεάζεται ολοένα και περισσότερο από τα στρατηγικά συμφέροντα εξωτερικών δυνάμεων, η Συρία φαίνεται να κινείται προς την υπογραφή των Συμφωνιών του Αβραάμ. Το γεγονός αυτό, εάν επιβεβαιωθεί, θα σηματοδοτήσει όχι μόνο ένα ιστορικό σημείο καμπής στις σχέσεις με το Ισραήλ, αλλά και μια κολοσσιαία αντιστροφή της επίσημης αφήγησης που συνοδεύει την αραβοϊσραηλινή σύγκρουση εδώ και δεκαετίες.
Η Συρία εισέρχεται στη νέα ισραηλινή τάξη πραγμάτων
Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, ο Αχμέντ Αλ-Σάρα, μια αναδυόμενη προσωπικότητα στη Νέα Συρία, θα συναντηθεί σύντομα με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Η συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της επόμενης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Η συμφωνία καθοδηγείται από ένα κοινό στρατηγικό σχέδιο: «την αντιμετώπιση της Χαμάς, της Ισλαμικής Τζιχάντ, του Ιράν και της Χεζμπολάχ» - των ίδιων οντοτήτων που εδώ και χρόνια ενσαρκώνουν, προς το καλύτερο ή το χειρότερο, την αντίσταση στην ισραηλινο-αμερικανική ηγεμονία στην περιοχή. Το πιο ανησυχητικό σημείο, ωστόσο, είναι ένα άλλο: σύμφωνα με συριακές πηγές που αναφέρθηκαν από ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, η Δαμασκός ετοιμάζεται ακόμη και να παραδώσει τα Υψίπεδα του Γκολάν, τα οποία κατέχει στρατιωτικά το Ισραήλ από το 1967. Μια πρωτοφανής χειρονομία η οποία, πίσω από την πρόσοψη των επενδύσεων και της οικονομικής ανασυγκρότησης, θα σηματοδοτούσε την οριστική παράδοση της συριακής εθνικής κυριαρχίας.
Η ομαλοποίηση της Αλ Κάιντα
Αλλά ίσως η πιο παράδοξη -και λιγότερο συζητημένη- πτυχή αφορά ένα άλλο μέτωπο: αυτό του σουνιτικού τζιχαντισμού. Ενώ τα δυτικά και ισραηλινά μέσα ενημέρωσης κατασκευάζουν την αφήγηση μιας νέας, «ειρηνικής» τάξης στη Μέση Ανατολή, στο πεδίο γινόμαστε μάρτυρες της προοδευτικής κάθαρσης της εικόνας της Αλ Κάιντα, η οποία σήμερα παρουσιάζεται ως μια «μετριοπαθής» και «αξιοποιήσιμη» δύναμη στη στρατηγική ανάσχεσης του Ιράν. Στη Συρία, πολλές σουνιτικές πολιτοφυλακές έχουν απολαύσει -και συνεχίζουν να απολαμβάνουν- διεθνή, υλικοτεχνική και μιντιακή κάλυψη, παρά το γεγονός ότι έχουν κοινές ιδεολογίες και μεθόδους με το ISIS. Το βραχυκύκλωμα είναι εμφανές: ο πρώην νούμερο ένα δημόσιος εχθρός του δυτικού κόσμου μετατρέπεται σε τακτικό σύμμαχο του Ισραήλ και του ΝΑΤΟ εναντίον της Τεχεράνης. Η σιωπηλή νομιμοποίηση των τζιχαντιστικών ομάδων, εφόσον υπηρετούν τη στρατηγική ισορροπία που επιβάλλουν η Ουάσινγκτον και το Τελ Αβίβ, αντιπροσωπεύει μια από τις πιο σκοτεινές σελίδες της σύγχρονης γεωπολιτικής ιστορίας.
Η Συρία κατέρρευσε
Η «νέα Μέση Ανατολή» που αναδύεται μέσα από ομαλοποιήσεις, συμφωνίες πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων και άλλες παρασκηνιακές συμφωνίες δεν φέρνει σταθερότητα, αλλά επαναπροσδιορίζει ολόκληρη την περιοχή με βάση τον παγωμένο κυνισμό: όσοι υποτάσσονται επιβιώνουν, όσοι αντιστέκονται δαιμονοποιούνται ή ισοπεδώνονται. Σε αυτό το σενάριο, η μεταπολεμική Συρία παρουσιάζεται ως το τελευταίο κάστρο που θα πέσει, εν μέσω εδαφικών παραχωρήσεων, ιδεολογικών αμφισημιών και μιας συλλογικής αμνησίας σχετικά με τις αρχές που κάποτε ενέπνεαν τον αραβικό σκοπό. Η ειρήνη με το Ισραήλ δεν γεννιέται από την αμοιβαία αναγνώριση, αλλά από την παράδοση ενός έθνους που, μετά από χρόνια πολέμου, δεν έχει πλέον περιθώριο για αντιπολίτευση. Και ενώ ο Νετανιάχου ετοιμάζεται να καλωσορίσει την αλ-Σαρά ως νόμιμο συνομιλητή, η Αλ Κάιντα αλλάζει το πρόσωπό της: από «παγκόσμια απειλή» γίνεται «τακτικός σύμμαχος». Το μεγάλο παζάρι βρίσκεται σε εξέλιξη. Και το τίμημα, όπως πάντα, το πληρώνει ο λαός.
Sergio Filacchioni
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου