ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ;
Ο κ. Ιωάννης Δραγούμης επί των δηλώσεων του κ. Πρωθυπουργού
Σχετικώς με το τελευταίον απροσδιόριστον εργατικόν κήρυγμα του κ. Βενιζέλου εζητήσαμεν την γνώμη του κ. Ιωάννου Δραγούμη, όστις έσχε την καλωσύνην να μας απαντήση τα εξής:
«Ο σοσιαλισμός δεν είναι απλώς προσπάθεια προς βελτίωσιν της θέσεως των εργατών, όπως φαίνεται φρονών ο κ. Βενιζέλος, άλλ΄ είναι ολόκληρον ιδεολογικόν και οικονομικόν σύστημα, περιέχον και την βελτίωση της θέσεως των εργατών. Από το σύστημα αυτό παίρνουν τα διάφορα Κράτη ένα μόνον κεφάλαιον, την βελτίωσιν της θέσεως της εργατικής τάξεως, και προσπαθούν να το αντιμετωπίσουν.
Ο σοσιαλισμός είναι οικονομικοκοινωνικόν σύστημα, στο οποίον διαβλέπουν ιδίως αί εργατικαί και αί διανοητικαί τάξεις, ότι πρέπει να επικρατήση μίαν ημέραν διά να προσαρμοσθούν τα νεώτερα μέσα της παραγωγής προς την κατάστασιν της κοινωνίας. Η δυσαρμονία μεταξύ των νεωτέρων μεθόδων της παραγωγής και της σημερινής καταστάσεως των κοινωνιών δημιουργεί ανισότητας οικονομικάς που είναι ανάγκη κατά τίνα τρόπον να ελαττωθούν. Από το σύστημα τούτο το ιδεολογικόν και οικονομικοκοινωνικόν τα σημερινά Κράτη δέχονται πολλά, αλλά όμως τα απορρίπτουν εκ πνεύματος συντηρητισμού. Μερικά Κράτη επροσπάθησαν εώς τώρα να εφαρμόσουν κρατικόν σοσιαλισμόν, αλλά τα περισσότερα περιωρίσθησαν είς φιλεργατικήν νομοθεσίαν.
Από τον Μαρξισμόν εξεπορεύθησαν προ του μεγάλου πολέμου τρείς τάσεις, μεταξύ των εργατών και των διανοουμένων ο μεταρρυθμιστικός σοσιαλισμός, ο συνδικαλισμός και η σοσιαλιστική δημοκρατία. Κατά τον μεταρρυθμιστικόν σοσιαλισμόν ζητείται κυρίως επέμβασις του Κράτους διά να περιέλθουν βαθμηδόν τα μέσα της παραγωγής και της ανταλλαγής είς την κυριότητα της κοινωνίας, αντί να ανήκουν είς το κεφάλαιον. Επίσης ζητείται και η βαθμιαία κατάκτησις των δημοσίων αρχών διά της καθολικής ψηφοφορίας. Ούτω φθάνομεν είς τον κρατικόν σοσιαλισμόν και ενίοτε είς τον άκρατον κρατισμόν. Κατά τον συνδικαλισμόν επιδιώκεται η διά της ωργανωμένης εργατικής τάξεως και αυτονόμου αναπτύξεως των εργατικών συνδικάτων βαθμιαία απορρόφησις της πολιτικής εξουσίας. Η τάσις αυτή ενίοτε κλίνει προς επαναστατικάς μεθόδους. Ο Μπολσεβικισμός είναι και αυτός επαναστατικός σοσιαλισμός, ή μάλλον Μαρξισμός, εφηρμοσμένος καίπερ μη προελθόν εκ της ενεργείας μόνον των εργατικών συνδικάτων, αλλά και εξ άλλων παραγόντων που ιδιάζουν είς την Ρωσσίαν, όπως το αγροτικόν στοιχείον. Όσον αφορά την σοσιαλιαδημοκρατίαν, αυτή επιδιώκει την κατάκτησιν του Κράτους διά του προλεταριάτου, ωργανωμένου είς πολιτικόν κόμμα, και μετά την κατάκτησιν την μεταμόρφωσιν της σημερινής κοινωνίας είς μεγάλη οικονομική cooperative (συνεργατικόν συναιτερισμόν) διά της συγκεντρώσεως των μέσων της παραγωγής.
Αν είς την Ελλάδα ήσαν αρκετοί κατ΄αριθμόν οι εργάται, θα ενόμιζα ότι ορθοτέρα πορεία των θα ήτο η ακολούθησις της τρίτης τάσεως. Αλλ΄επί του παρόντος έχω την γνώμην ότι οι εργάται είς την Ελλάδα είναι ενδεδειγμένον, οργανούμενοι είς συνδικάτα, να μην αποδεχθούν ιδιότητας πανακείας είς τα συνδικάτα αυτά, άλλως χρήσιμα διά τον αγώνα των, αλλά να στρέφουν ιδίως την μεγαλειτέραν προσοχήν των είς την σύστασιν συνεργατικών συνεταιρισμών του τύπου των cooperative.
Σημειώσατε ότι τοιαύτης περίπου μορφής συνεταιρισμοί υπήρχον είς τον Ελληνισμόν και προ της ανακαλύψεως αυτών είς την Δύσιν και ώς παράδειγμα φέρω τα Αμπελάκια της Θεσσαλίας, τα χωρία του Πηλίου, τας νήσους Ύδραν και Σπέτσας, τους κτηνοτροφικούς συνεταιρισμούς της Μακεδονίας και τα Κρητικά Κινιάτα.
Επομένως φρονώ, ότι ο συνεργατισμός πάσης μορφής, γεωργικός, κτηνοτροφικός, εμπορικός, βιομηχανικός, ναυτιλιακός ή και άλλως ο συνεργατισμός της παραγωγής, της καταναλώσεως και της πίστεως δύναται επιτυχώς να εφαρμοσθή είς τας Ελληνικάς χώρας και να λάβη σημαντικήν ανάπτυξην. Νομίζω δε πρός τούτοις, ότι ο συνεργατισμός, μη περιοριζόμενος είς τας εργατικάς και αγροτικάς τάξεις, εξυπηρετεί γενικώτατον συμφέρον της κοινωνίας, διότι αποβλέπει είς το συμφέρον όλων των τάξεων, διότι όλαι αι τάξεις είναι ο καταναλωτής των ειδών πρώτης ανάγκης.
Τα ζητήματα αυτά είναι τόσον σπουδαία και περίπλοκα, ώστε δεν δύναται να αναπτυχθούν επαρκώς από των στηλών μίας εφημερίδος. Απλώς ηθέλησα να θίξω τας γενικάς γραμμάς μιάς οικονομικοκοινωνικής ιδεολογίας».
Συνέντευξη του Ίωνος Δραγούμη στην εφημερίδα «Αθηναϊκή» - 29/11/1919
Διαβάστε επίσης:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου