Σάββατο 24 Αυγούστου 2024

Η Σοσιαλιστική Πρωτομαγιά (Μέρος Α) - 'Ιων Δραγούμης

 






19 Απριλίου 1920


Διά να δείξουν ότι είναι σύμφωνοι και συγχρονισμένοι με τους σοσιαλιστάς του δυτικού κόσμου, εορτάζουν είς τας 18 Απριλίου την Πρωτομαγιά των οι σοσιαλισταί της Ελλάδος. Είς ένδειξιν αλληλεγγύης μεταξύ των εργατών του κόσμου, αλληλεγγύης είς την διαμαρτυρίαν κατά της διεθνούς κεφαλαιοκρατίας, εορτάζουν την 1η Μαΐου του Γρηγοριανού ημερολογίου οι διεθνείς εργάται. 

Ο εορτασμός έπρεπε να είναι σύγχρονος διά να αποδειχθή διεθνής. 

Το σοσιαλιστικόν εργατικόν Κόμμα της Ελλάδος, το οποίον προσεχώρησεν εσχάτως είς την Γ' Διεθνή, και δι΄αυτό επονομάζεται και «κομμουνιστικόν», δημοσιεύει προκήρυξιν προς τους «προλεταρίους» όλης της Ελλάδος όπου, αφού διεκτραγωδεί με χρώματα υπέρ το δέον ζωηρά την εκμετάλλευσιν των από το αστικόν καθεστώς, τους καλεί να φωνάζουν ζήτω υπέρ της παγκόσμιας σοβιετικής δημοκρατίας. Τους καλεί όμως επίσης να διατρανώσουν την θέλησιν των διά την κατάργησιν του στρατιωτικού Νόμου και να εκφράσουν την αξίωσιν των περί συνομολογήσεως ειρήνης με την Ρωσσίαν. 

Δίδεται αφορμή να διατυπώση κανείς, με πνεύμα συμπαθείας πάντοτε προς τους σοσιαλιστάς, μερικές επιφυλάξεις. Μου φαίνεται πως βιάζεται ολίγον το σοσιαλιστικόν κόμμα. Και παρουσιάζεται ωσάν δογματική η ζωτοκραυγή υπέρ της «παγκόσμιας σοβιετικής δημοκρατίας», διότι οι σοσιαλισταί της Ελλάδος αποφαίνονται και δι΄όλα τα άλλα κράτη του κόσμου χωρίς να λογαριάζουν αν είναι έτοιμοι και αν θέλουν οι άλλοι λαοί να την δεχθούν και διότι a priori ως μόνη ορθήν λύσιν του κοινωνικού προβλήματος είς όλον τον κόσμον δέχονται το πρότυπον της Ρωσσίας, το όχι ακόμη τελείως διαμορφωθέν. 

Νομίζω ότι και αυτοί οι «προλετάριοι» της Ελλάδος, προς τους οποίους απευθύνεται η προκήρυξις, δεν συγκινούνται και πολύ από την ιδέαν της μελλοντικής παγκόσμιας σοβιετικής δημοκρατίας, ενώ απεναντίας αισθάνονται βαθύτατα τα άλλα δύο αιτήματα της προκηρύξεως, δηλαδή την ανάγκην της καταργήσεως του στρατιωτικού Νόμου και το δίκαιον και συμφέρον της συνθηκολογήσεως με την Ρωσσίαν. Αυτά τα δύο είναι πραγματικά αισθήματα των «προλεταρίων» και όχι μόνον αυτών. 

Η ανωτέρω παρατήρησις ίσως μας δίδει κάποιαν νύξιν ως προς την ορθοτέραν τοποθέτησιν του σοσιαλιστικού ζητήματος είς την Ελλάδαν.

Ο σοσιαλισμός ως σύστημα έχει άραγε την εφαρμογήν του παντού, είς κάθε χώραν, είς κάθε κοινωνίαν, ομοίως; Δεν υπάρχουν άραγε παράγοντες που πρέπει να λαμβάνωνται υπ΄όψη από τους θεωρητικούς του σοσιαλισμού, πριν επιδιωχθή η εφαρμογή αυτού είς έναν τόπον;

α) ο κληρονομικός εθνικός χαρακτήρ του κάθε λαού και

β) αί οικονομικαί συνθήκαι υπό τας οποίας ζή;

Αν πάρη κανείς ως πλήρη αλήθειαν την υλιστικήν εξήγησιν της ιστορίας των κοινωνιών, και συνεπώς την κατ΄αναπότρεπτον αναγκαιότητα οικονομικήν εξέλιξην όλων των κοινωνιών κατά τον αυτό τρόπον, και πάλιν δεν ειμπορούν να παραγνωριστούν η χωριστή υπόστασις των εθνών και αί διαφοραί των εθνικών χαρακτήρων (προερχόμεναι από μακράν κληρονομικότητα και από τους ποικίλους γεωγραφικούς όρους) ούτε να παραβλεφθεί  το γεγονός ότι αί οικονομικαί συνθήκαι υπό τας οποίας ζεί κάθε κοινωνία δεν είναι αί ίδιαι με τας συνθήκας άλλων κοινωνιών, ή τουλάχιστον ότι δεν είναι δυνατόν συγχρόνως να παρουσιάζονται, έστω και είς δύο μόνον από τας κοινωνίας της γής, συνθήκαι απαράλλακται. Ο ρυθμός της οικονομικής εξελίξεως των κοινωνιών ειμπορεί να είναι ενιαίος και ομοιόμορφος, κατά την μαρξικήν θεωρίαν, αλλά δεν είναι και ποτέ σύγχρονως είς όλας τας κοινωνίας.

Θα ήθελα οι σοσιαλισταί της Ελλάδος να ήσαν πλέον πρωτότυποι ή πλέον πρακτικοί. Να κατεγίνοντο περισσότερον με την άνευ προκαταλήψεων δογματικών, μελέτην των όρων της ζωής είς την Ελλάδα και εν γένει είς τον Ελληνισμόν, παρά με την εξαγγελίαν των πορισμάτων παρατηρήσεων των ξένων επί του ιδικού των κοινωνικού εδάφους, ή αξιωμάτων και δογμάτων ωραιοφανών μεν αλλά εκτός τόπου και χρόνου ευρισκομένων. 

Αν έχουν καθιερώσει λατρείαν διά την εργασίαν του ανθρώπου, θα ήθελα να έδειχναν συμπάθεια, προς όλον τον εργαζόμενον κόσμον, και εργαζόμενος κόσμος, εδώ είς την Ελλάδα δεν είναι μόνον οι «προλετάριοι» εργάται, αγρόται και υπάλληλοι, είναι και οι αγρόται όσοι έχουν ιδιοκτησίαν, είναι και οι ναυτικοί και οι άλλοι μικροεπαγγελματίαι βιοτέχναι. Αν οι εμπορευόμενοι εκμεταλλεύονται τας άλλας τάξεις της κοινωνίας και ακριβαίνουν την ζωήν γενικώς δι΄όλους, δηλαδή διά την ενιαίαν και μεγάλην «τάξιν» των καταναλωτών, οι σοσιαλισταί θα έπρεπε να αποδείξουν τα μέσα προς καταστολήν της εκμεταλλεύσεως, και να οργανώσουν αυτοί τα μέσα ταύτα, εάν το κράτος δεν είναι ικανό να τα επιβάλη. Και τοιούτο μέσον είναι αναμφισβητήτως ο συνεργατισμός. Καλά και άξια είναι τα επαγγελματικά σωματεία, η δε γέννησις και ύπαρξις των είναι προϊόν ανάγκης, αποτέλεσμα λήψεως συνειδήσεως κοινού συμφέροντος, αλλά οι διευθύνοντες αυτά θα υπηρετήσουν καλλίτερα το συμφέρον και των μελών των σωματείων και της κοινωνίας ολοκλήρου εάν δώσουν είς τα σωματεία ταύτα αγαθεράν κατεύθυνσιν προς τον συνεργατισμόν. 

Εκτός τούτου η μελέτη των οικονομικών συνθηκών υπό τας οποίας ζή ο σημερινός κάτοικος της Ελλάδος, θα έφερε τους σοσιαλιστές αναγκαστικώς είς την αναγνώρισιν της στενής σχέσεως που υπάρχει μεταξύ των όρων ζωής του Έλληνος της Ελλάδος και του Έλληνος της Τουρκίας ή Βουλγαρίας και όχι μόνο μεταξύ τούτων, αλλά και μεταξύ των Ελλήνων εν γένει και των λοιπών λαών της καθ΄ημάς Ανατολής. Και όταν λέγω «καθ'ημάς Ανατολήν» εννοώ τας δύο Χερσονήσους, την Μικρασιατικήν και την Βαλκανικήν.


Διαβάστε ακόμη:



1 σχόλιο:

  1. Συγχαρητήρια για αυτή την προσπάθεια που κάνεις να έρθουν στο φως τέτοια κείμενα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή